Πώς κυλούσε η καθημερινότητα πριν από 70 χρόνια στους δρόμους που περπατάμε σήμερα; Τι συζητιόταν στα καφενεία; Τι έγραφαν τα περιοδικά για τη μόδα; Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι πριν από εμάς;

Έχουν δίκιο αυτοί που γράφουν κάτω από κάθε ανάρτηση παλιάς φωτογραφίας στο Facebook «ωραίες εποχές, ανέμελες». Μια ματιά σε μικρές και μεγαλύτερες συνήθειες και στιγμές δύο αθηναϊκών δεκαετιών που σήμερα μοιάζουν πολύ μακρινές. Τη δεκαετία του ’50. Πολλοί Αθηναίοι τα καλοκαίρια κοιμούνταν στις ταράτσες. Τα πρώτα ηλεκτρικά πλυντήρια, 25 στον αριθμό σε ολόκληρη την πόλη, απάλλαξαν τις νοικοκυρές από το μαρτύριο της σκάφης και πανηγυρίστηκαν δεόντως. Το πλύσιμο τριών οκάδων ρούχων στοίχιζε 12.000 δραχμές, και άλλες 3.000 δραχμές το στέγνωμα.
Τα σχολεία δεν ήταν δωρεάν: Η εγγραφή κόστιζε από 10.000 έως 30.000 δραχμές, ανάλογα με την σχολική εφορία της κάθε περιοχής, τα εκπαιδευτικά τέλη άλλες 15.000 δραχμές, το σχολικό ταμείο άλλες τόσες και η εκπαιδευτική πρόνοια 1.000 δραχμές ακόμη. Σύνολο 66.000 δραχμές για την εγγραφή ενός μαθητή στο σχολείο.

Τα εγκλήματα για λόγους τιμής ήταν πολλά. Ένα πρωτοσέλιδο των αρχών της δεκαετίας: «Το χθεσινόν δράμα τιμής στην οδό Μάρνη. Ετραυμάτισεν εξάκις με σουγιά την ιερόδουλον αδελφήν του. Ο δράστης εδήλωσεν ότι η διαγωγή της απετέλει διά την οικογένειαν στίγμα, που ήθελε να αποπλύνει». Η ανδρική μόδα του 1953 ορίζει: καπέλο, φαρδείς ώμους, φόδρα ως τη μέση, χρώμα γκρι ελεφάν ή μπλε ελεκτρίκ, φαρδιά πέτα, ελαφρύ ύφασμα, ελάχιστα τονισμένη μέση και σακάκι όχι πολύ μακρύ αρκεί να καλύπτει τον καβάλο. Πολλοί ζητιάνοι στους δρόμους της πόλης, τους οποίους αργότερα οι εφημερίδες θα χαρακτήριζαν «επαγγελματίες» εμφανίζονταν καλοντυμένοι, και ζητούσαν από έναν περαστικό το αντίτιμο του εισιτηρίου για να πάνε μέχρι το Χαλάνδρι ή το Παλαιό Φάληρο, ισχυριζόμενοι ότι τους τελείωσαν τα χρήματα. Το αντίτιμο ήταν μικρό, 2 δραχμές, οπότε πολλοί «τσιμπούσαν», με αποτέλεσμα καθένας από τους επαγγελματίες να μπορεί άνετα να «χτυπήσει» περί τους 300 πελάτες την ημέρα.

Τον Ιούλιο του 1957, το περιοδικό Σφαίρα σχολιάζει τους «θηλυκούς σατανάδες», τις γυναίκες που κυκλοφορούν στο δρόμο με σορτσάκια, και την επίδρασή τους στην καθημερινότητα της πόλης: «Ο συνταξιούχος θα διακόψει το διάβασμα της εφημερίδας του, ο οδηγός θα κόψει ταχύτητα, ο λουστράκος θα χτυπήσει δυνατά τις βούρτσες στο κασελάκι του, ο τροχονόμος θα χάσει για μια στιγμή τον έλεγχο των κινήσεων του και ο συνοδός της συμβίας του θα στρέψει 90 μοίρες προς το μέρος της κοπέλας με το σορτς, με όλο τον κίνδυνο να προκαλέσει την ατέρμονα μουρμούρα της κυρίας του». Τα αφροδίσια νοσήματα σύφιλη, βλεννόρροια, κονδυλώματα θερίζουν στα τέλη της δεκαετίας, με τουλάχιστον τρεις εισαγωγές την ημέρα στο νοσοκομείο Ανδρέας Συγγρός. Η έξαρση αποδίδεται στην πενικιλίνη, η χρήση της οποίας διαδόθηκε στην Ελλάδα το 1953, μειώνοντας τον φόβο των αφροδίσιων, και στον ελλιπή έλεγχο των κοριτσιών που δούλευαν στα κέντρα διασκεδάσεως.

Ο νόμος περί τεντιμποϊσμού δεν κατάφερνε να επιβάλλει την τάξη, με αποτέλεσμα πρωτοσέλιδα όπως αυτό της 13ης Αυγούστου 1963: «Το αυτόφωρον τριμελές πλημμελιοδικείον κατεδίκασε εις φυλάκιση 8 μηνών διά τεντιμποϊσμόν τον Κ.Χ. ετών 31, οικοδόμον, διότι εντός λεωφορείου της γραμμής Περισσού εθώπευσεν έγγαμον γυναίκα και επετέθη εναντίον του εν πολιτική περιβολή διοικητού του τμήματος Περισσού Γ. Κατσαρού, ο οποίος παρενέβη υπέρ της παθούσης». Υπάρχει ήδη κόσμος που αρχίζει να δυσανασχετεί με την πολυκοσμία και την φασαρία του κέντρου. Σε αγγελία του 1963 διαβάζουμε για πολυτελές ρετιρέ στη Φωκίωνος Νέγρη «που έχει όλη την θέα, αλλά όχι την φασαρία της» με πέντε δωμάτια, γραφείο, μπαρ, βιβλιοθήκες εντοιχισμένες από καρυδιά, κατασκευής Αθηναίος-Βαράγκης, που πωλείται προς 2.800 χρυσές λίρες ή ανταλλάσσεται με μονοκατοικία ίσης αξίας στο Ψυχικό ή στη Φιλοθέη. Καμία έξοδος σε νυχτερινό κέντρο, κοσμικό ή λαϊκό, καταγώγι, ταβερνάκι ή στέκι εφοπλιστών, δεν ήταν επιτυχημένη αν δεν έσπαγαν τουλάχιστον μερικές εκατοντάδες πιάτα.

Με πληροφορίες από τα βιβλία του Γιάννη Καιροφύλα «Η Αθήνα στη δεκαετία του ‘50» και «Η Αθήνα στη δεκαετία του ‘60», των Εκδόσεων Φιλιππότη.